De Hersenetende Amoebe

Soms kom je in de krant in India bijzondere berichten tegen. Laats een verhaal over een man die door een slang gebeten was en die daarop de slang een paar keer terugbeet. In sommige gebieden heerst het bijgeloof dat daardoor het gif geneutraliseerd wordt. Gelukkig ging de man ook nog naar het ziekenhuis.

   De laatste tijd vallen me berichten op over de hersenetende amoebe. Zo'n naam alleen al prikkelt de nieuwsgierigheid. De amoebe Naegleria Fowleri, is een eencellig organisme dat zich in warm zoetwater tussen de 25 en 40 graden Celcius kan ophouden, zoals in meren, rivieren en zelfs in slecht onderhouden zwembaden. Tijdens warme zomers levert dit mooie beestje aanzienlijke gezondheidsrisico's op. 

  De hersenetende amoebe komt je lichaam binnen als je besmet water in je neus krijgt. Dat kan gebeuren tijdens het zwemmen. Wanneer dat gebeurt hecht de amoebe zich aan de slijmvliezen in de neusholte. De amoebe reist vervolgens langs de reukzenuw, die verantwoordelijk is voor het reukvermogen. Deze zenuw biedt een directe weg naar de hersenen. Deze reis van de neus naar de hersenen is relatief kort maar ongelooflijk gevaarlijk. Zodra de hersenen bereikt zijn begint de amoebe hersenweefsel te vernietigen, waardoor een aandoening ontstaat die bekend staat als primaire amoebische meningo-encefalitis (PAM). De symptomen verschijnen meestal binnen één tot negen dagen na blootstelling en kunnen bestaan uit ernstige hoofdpijn, koorts, misselijkheid, braken, stijve nek, verwardheid, gebrek aan aandacht, evenwichtsverlies, toevallen en hallucinaties. De ziekte ontwikkelt zich snel, en is meestal dodelijk binnen vijf dagen na het begin van de symptomen.

  Besmettingen met de hersenetende amoebe zijn vrij zeldzaam. Het gaat naar schatting om enkele tientallen besmettingen per jaar. Omdat de besmetting in 97% van de gevallen dodelijk is, is voorlichting en preventie belangrijk om het risico op infectie te verminderen. Door passende voorzorgsmaatregelen (neusklem op bij het zwemmen, niet in warm zoetwater of een vies zwembad zwemmen) te nemen kun je de kans om de amoebe op te lopen aanzienlijk verkleinen. Toch zijn er de afgelopen maanden hier in Kerala drie kinderen aan de amoebe overleden. Een vierde kind was snel in het ziekenhuis en er was snel een juiste diagnose gesteld. Dankzij de snelle behandeling lijkt het met deze besmetting de goede kant op te gaan.